Singapur / BORNEO SARAWAK – Kuching

✈️ Po przylocie do Singapuru kontynuujemy podróż na Borneo, kierując się do Kuching, stolicy prowincji Sarawak, leżącej w północno-zachodniej części malezyjskiego Borneo.

🌿 Na lotnisku w Kuching powita nas lokalny pilot-przewodnik, który będzie towarzyszył nam podczas odkrywania uroków wyspy. Po krótkim transferze do hotelu czas na odpoczynek i aklimatyzację po podróży.

🏙️ Kuching to największe miasto Sarawaku, pełniące rolę ośrodka administracyjnego i kulturalnego regionu. Leży malowniczo nad rzeką Sarawak, a jego nazwa – w języku malajskim oznaczająca „kot” – dodaje mu charakteru i uroku.

🌙 Nocleg w hotelu w Kuching. Jutro zaczynamy prawdziwą przygodę na Borneo!

BORNEO SARAWAK – Kuching / Park Narodowy Bako / Kuching

🌿 Dziś wyruszamy na spotkanie z dziką naturą Borneo! Po śniadaniu czeka nas wycieczka do Parku Narodowego Bako, najstarszego parku w prowincji Sarawak, położonego malowniczo na Półwyspie Muara Tebas, pomiędzy ujściami rzek Sungai Sarawak i Betang Bako do Morza Południowochińskiego.

🍃 Mimo niewielkich rozmiarów, Bako to prawdziwa mozaika krajobrazów:
✔️ tropikalna dżungla,
✔️ zaciszne plaże,
✔️ strumienie i wodospady,
✔️ liczne szlaki trekkingowe,
✔️ niemal każdy typ roślinności spotykanej na Borneo.

🦧 To jedno z najlepszych miejsc na wyspie do obserwacji dzikich zwierząt. Spotkamy tu nosacze sundajskie (proboscis monkeys) – charakterystyczne małpy o długich nosach, których populacja w parku liczy około 300 osobników. W koronach drzew może uda się również wypatrzeć orangutany, a lasy zamieszkują także warany, wydry, świnie brodate, liczne gatunki jaszczurek, węży, gryzoni i ptaków.

🌊 Spacerując szlakami parku, poczujemy prawdziwe tętno dzikiej przyrody – od zapachu wilgotnej dżungli po szum fal rozbijających się o odległe, ukryte plaże.

🥾 Po pełnym wrażeń dniu wracamy do Kuching, gdzie czeka nas czas wolny na odpoczynek.

🌙 Nocleg w hotelu w Kuching.
🍽️ W cenie: śniadanie i lunch.

BORNEO SARAWAK – Kuching / Semenggoh Wildlife Centre / Wioska Kulturowa Prowincji Sarawak / Miri

🦧 Dziś spotkamy się z prawdziwymi bohaterami lasów Borneo. Po śniadaniu wyruszamy do Centrum Rehabilitacji Orangutanów (Semenggoh Wildlife Centre) – miejsca, gdzie opiekę znajdują osierocone, chore i ocalone z niewoli orangutany. Ośrodek ten stara się przywrócić tym wspaniałym małpom wolność, stopniowo przygotowując je do samodzielnego życia w dżungli. Obserwacja orangutanów w ich naturalnym środowisku, choć wciąż blisko człowieka, to przeżycie, które na długo zostaje w pamięci.

🎎 Następnie udamy się do Wioski Kulturowej Prowincji Sarawak (Sarawak Cultural Village), gdzie zanurzymy się w mozaikę kultur i tradycji plemion Borneo. Spotkamy tu społeczności Bidayuh, Iban, Orang Ulu, Melanau, Penan, a także Chińczyków i Malajów – wszystkie te grupy od pokoleń tworzą unikalny krajobraz etniczny Sarawaku.

🏡 Podczas wizyty:
✔️ Zajrzymy do Iban longhouse – tradycyjnego długiego domu Ibanów, znanych też jako Dayakowie, niegdyś słynnych łowców głów,
✔️ Odwiedzimy Melanau tall house – wielopoziomowy dom wzniesiony na palach, który służył całym społecznościom,
✔️ Poznamy zwyczaje, tańce, muzykę i sztukę poszczególnych plemion – to niezwykła podróż w czasie i przestrzeni, która pozwoli lepiej zrozumieć bogactwo kulturowe Borneo.

✈️ Po południu transfer na lotnisko i lot z Kuching do Miri. Po przylocie transfer do hotelu, zakwaterowanie i czas wolny na odpoczynek.

🌙 Nocleg w hotelu w Miri.
🍽️ W cenie: śniadanie i lunch.

BORNEO SARAWAK – Miri / BRUNEI – Bandar Seri Begawan City Tour (Kampung Ayer) / BORNEO SARAWAK – Miri

🏰 Dziś przekroczymy granicę Malezji i udamy się do Brunei Darussalam – niewielkiego, lecz bogatego sułtanatu, położonego pomiędzy malezyjskimi prowincjami Sarawak i Sabah. Brunei to jedno z najmniejszych państw świata, a zarazem monarchia absolutna, na czele której stoi sułtan. Mimo że islam jest religią dominującą, kraj pozostaje tolerancyjny dla wyznań innych społeczności zamieszkujących jego terytorium.

🕌 Po przekroczeniu granicy dotrzemy do stolicy Brunei – Bandar Seri Begawan, gdzie rozpoczniemy zwiedzanie:
✔️ Meczet Jame’Asr Hassanil Bolkiah – największy meczet w kraju, wzniesiony w 1994 roku na cześć 25-lecia panowania sułtana,
✔️ Meczet Sułtana Omara Ali Saifuddina – perła architektury z białego marmuru, z ogromną złotą kopułą, usytuowany na sztucznej lagunie nad rzeką Brunei, uznawany za jeden z najpiękniejszych meczetów w Azji i Pacyfiku,
✔️ Muzeum Regaliów Królewskich – skarbiec sułtanatu, w którym przechowywane są bezcenne symbole władzy,
✔️ Malay Technology Museum – tu poznamy tradycyjne narzędzia i techniki, które od wieków wykorzystywały społeczności malajskie,
✔️ Pomnik miliardowej baryłki ropy – symbolicznie upamiętniający historyczny moment w dziejach wydobycia ropy naftowej w Brunei.

🚤 Po południu wyruszymy w rejs po rzece Brunei, podczas którego podziwiać będziemy Kampong Ayer – wielką wodną wioskę wzniesioną na palach, uznawaną za jedną z największych w Azji Południowo-Wschodniej. W Eco Corridor czeka nas kolejny punkt widokowy na ten niezwykły labirynt drewnianych domów, mostków i kanałów.

🌳 Rejs obejmie również las namorzynowy, gdzie – z odrobiną szczęścia – wypatrzymy dzikie zwierzęta, być może nawet nosacze sundajskie.

🏯 Na koniec dnia zobaczymy z zewnątrz Istana Nurul Iman – oficjalną rezydencję sułtana Hassanala Bolkiaha, której złote kopuły i minarety górują nad brzegami rzeki Brunei. To największy na świecie pałac zamieszkiwany przez monarchę, łączący funkcje prywatnej rezydencji, siedziby rządu i urzędów państwowych.

🚐 Po zwiedzaniu wracamy do Miri, gdzie czeka nas czas wolny na odpoczynek.

🌙 Nocleg w hotelu w Miri.
🍽️ W cenie: śniadanie i lunch.

BORNEO SARAWAK – Miri / Mulu / Park Narodowy Gunung Mulu

🌿 Po śniadaniu ruszamy w podróż do jednego z najbardziej fascynujących miejsc Borneo – Parku Narodowego Gunung Mulu. Transfer na lotnisko i lot z Miri do Mulu. Po przylocie przejazd do resortu położonego na terenie parku i zakwaterowanie.

🏞️ Po krótkim odpoczynku czeka nas szkolenie dotyczące zasad bezpieczeństwa obowiązujących na terenie parku, który nie bez powodu uchodzi za jeden z największych i najtrudniej dostępnych obszarów przyrodniczych Borneo.

🕳️ Gunung Mulu to prawdziwy raj dla miłośników przyrody i geologii:
✔️ spektakularne formacje wapienne,
✔️ imponujący system jaskiń – ponad 300 km podziemnych tuneli (największy na świecie pod względem powierzchni i objętości),
✔️ ponad 100 gatunków palm i wiele endemicznych gatunków zwierząt,
✔️ dominujący nad krajobrazem szczyt Mount Mulu (2377 m n.p.m.).

🌍 Park Narodowy Gunung Mulu wpisany został na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a jego odkrywanie rozpoczęto dopiero w latach 70. XX wieku.

🥾 Po południu wyruszymy na lekki trekking (ok. 3 km) przez dżunglę, wśród niesamowitej roślinności, prowadzący do dwóch spektakularnych jaskiń:
✔️ Jaskinia Jeleni (Deer Cave) – największy na świecie podziemny pasaż, w którym żyje ponad 2 miliony nietoperzy,
✔️ Jaskinia Lang (Lang Cave) – mniejsza, ale zachwycająca bogactwem form naciekowych.

🌌 Przy sprzyjających warunkach atmosferycznych, o zmierzchu będziemy świadkami niezwykłego spektaklu – wylotu milionów nietoperzy na nocne łowy. Widok sunącej w niebo chmury nietoperzy to jedno z tych przeżyć, które zostają z podróżnikiem na całe życie.

🌙 Powrót do resortu i czas wolny na odpoczynek w sercu dziewiczej przyrody.
🍽️ W cenie: śniadanie, lunch i kolacja.
Nocleg w hotelu na terenie Parku Narodowego Mulu.

BORNEO SARAWAK – Park Narodowy Gunung Mulu / Centrum Rzemiosła Batu Bungan / społeczność Penan / Jaskinia Wiatru (Wind Cave) / Jaskinia Czystej Wody (Clearwater Cave)

🌅 Dziś kontynuujemy naszą przygodę z Parkiem Narodowym Gunung Mulu, zagłębiając się w zarówno naturalne, jak i kulturowe bogactwo tego regionu.

🚤 Po śniadaniu wyruszamy łodzią do Centrum Rzemiosła Batu Bungan, gdzie spotkamy się z przedstawicielami społeczności Penan – rdzennych mieszkańców Sarawaku i Brunei. Penanowie, tradycyjni łowcy-zbieracze, są znani z życia w zgodzie z naturą i zasady „molong” – nigdy nie brać więcej, niż się potrzebuje. Choć dziś wielu z nich osiedliło się w stałych wioskach, część nadal prowadzi koczowniczy tryb życia. Spotkanie z nimi to unikalna okazja, by lepiej zrozumieć ich kulturę i zobaczyć lokalne wyroby rękodzielnicze, które będzie można zakupić, wspierając w ten sposób społeczność, której egzystencja zagrożona jest przez wycinkę lasów i plantacje palm olejowych.

🕳️ Po spotkaniu z Penanami kontynuujemy podróż łodzią do dwóch niezwykłych jaskiń:
✔️ Jaskinia Wiatru (Wind Cave) – zachwyca stalaktytami, stalagmitami i monumentalną Salą Królewską (King’s Chamber), gdzie natura stworzyła imponujące formacje skalne,
✔️ Jaskinia Czystej Wody (Clearwater Cave) – skrywająca jeden z największych na świecie systemów podziemnych rzek. Przejrzysta woda, podziemne korytarze i tajemnicza atmosfera tego miejsca robią niesamowite wrażenie.

🌿 Po tej niezwykłej podróży do wnętrza ziemi wracamy do resortu na zasłużony odpoczynek.

🌙 Nocleg w hotelu na terenie Parku Narodowego Mulu.
🍽️ W cenie: śniadanie, lunch i kolacja.

BORNEO SARAWAK – Park Narodowy Gunung Mulu / BORNEO SABAH – Kota Kinabalu

🌿 Po śniadaniu żegnamy Park Narodowy Gunung Mulu i jego niezwykłe krajobrazy, udając się w dalszą podróż. Transfer na lotnisko i wylot do Kota Kinabalu, stolicy malezyjskiej prowincji Sabah, położonej malowniczo nad wybrzeżem Morza Południowochińskiego.

🏙️ Kota Kinabalu, często nazywane po prostu „KK”, to jedno z dwóch największych miast Borneo, obok Kuching. To dynamiczne, tętniące życiem miasto, które jest bramą do przyrodniczych skarbów Sabah, w tym majestatycznej Góry Kinabalu.

🚐 Po przylocie transfer do hotelu i zakwaterowanie. Resztę dnia mamy do własnej dyspozycji – czas na odpoczynek, spacer po mieście lub skorzystanie z fakultatywnych atrakcji, które można zaplanować na miejscu.

🌙 Nocleg w hotelu w Kota Kinabalu.
🍽️ W cenie: śniadanie.

BORNEO SABAH – Kota Kinabalu / Morski Park Narodowy Tunku Abdul Rahman / Półwysep Kota Klias – Mokradła Klias / Safari rzeką Klias / Kota Kinabalu

🌊 Po śniadaniu wyruszamy na wodną przygodę! Czeka nas rejs łodzią do Morskiego Parku Narodowego Tunku Abdul Rahman, który obejmuje pięć górzystych, porośniętych dżunglą wysp: Gaya, Manukan, Sapi, Sulug i Mamutik.

🏝️ Ten tropikalny raj tuż obok Kota Kinabalu zachwyca białymi plażami, krystalicznie czystą wodą i barwną rafą koralową. Podczas wizyty mamy możliwość snorkelingu (lub skorzystania z innych fakultatywnych atrakcji wodnych dostępnych na miejscu), podziwiając podwodny świat Morza Południowochińskiego.

🚐 Po powrocie do przystani ruszamy na południe, w około 2-godzinną podróż na Półwysep Kota Klias, mijając po drodze lokalne wioski, przydrożne stragany z owocami i urokliwe miasteczka.

🌳 Mokradła Klias (Klias Wetland) to dziewiczy rezerwat lasów namorzynowych, stanowiących dom dla niezliczonych gatunków fauny i flory.

🚤 Po dotarciu na miejsce czeka nas popołudniowe safari łodzią po rzece Klias, która leniwie wije się przez gęstą dżunglę. W trakcie rejsu z odrobiną szczęścia możemy spotkać:
✔️ nosacze sundajskie,
✔️ makaki,
✔️ egzotyczne ptaki i gady zamieszkujące tropikalny las.

🌌 Po zmroku safari nabiera zupełnie nowego charakteru – wyruszamy na poszukiwania nocnych mieszkańców dżungli, takich jak nietoperze i świetliki, które rozświetlają noc swoimi migoczącymi światełkami, tworząc magiczny spektakl.

🚐 Po zakończeniu safari wracamy do Kota Kinabalu.

🌙 Nocleg w hotelu w Kota Kinabalu.
🍽️ W cenie: śniadanie, lunch i kolacja.

BORNEO SABAH – Kota Kinabalu / Tamparuli – most Jambatan Tamparuli / Nabalu / Park Narodowy Kinabalu / Gorące Źródła Poring / Canopy Walk / Plantacja herbaty Sabah Tea

🌄 Po śniadaniu wyruszamy na całodzienną podróż przez górzyste tereny prowincji Sabah, u podnóża majestatycznej Góry Kinabalu (4101 m n.p.m.).

🌉 Naszym pierwszym przystankiem będzie Tamparuli – niewielkie miasteczko, które słynie z wiszącego mostu Jambatan Tamparuli. Spacerując po tym malowniczym moście, rozciągniętym nad rzeką, poczujemy lokalny klimat i zrobimy zdjęcia na tle górskich krajobrazów.

🌿 Dalej kontynuujemy podróż malowniczymi drogami, wijącymi się wśród wzgórz i dżungli, z widokiem na monumentalny granitowy masyw Kinabalu. Zatrzymamy się w miasteczku Nabalu, gdzie tętni życie tradycyjnego targu – to idealne miejsce, by spróbować egzotycznych owoców i zakupić lokalne rękodzieło.

🌳 Następnie wjedziemy na teren Parku Narodowego Kinabalu, wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. To jedno z najbogatszych biologicznie miejsc na Ziemi:
✔️ ponad 1500 gatunków storczyków,
✔️ 600 gatunków paproci,
✔️ ponad 50 gatunków palm,
✔️ 100 gatunków ssaków i około 300 gatunków ptaków,
✔️ kilkaset gatunków motyli.

🌞 Jeśli pogoda dopisze, zachwyci nas widok Góry Kinabalu, której granitowy szczyt majestatycznie wznosi się ponad tropikalnym krajobrazem, skąpany w promieniach słońca.

💦 Po eksploracji parku ruszamy do gorących źródeł Poring (Poring Hot Springs), gdzie zanurzymy się w mineralnych, siarkowych kąpielach – doskonałych na relaks po dniu pełnym wrażeń.

🌲 Następnie czeka nas Canopy Walk – spacer po mostach zawieszonych w koronach drzew lasu deszczowego. Z tej niezwykłej perspektywy będziemy mogli podziwiać bogactwo flory i fauny, w tym rzadko występujące ptaki i egzotyczne rośliny.

🍃 Po południu przejedziemy w rejon plantacji herbaty Sabah Tea Garden, gdzie czas zwolni, a otaczająca nas zieleń falujących pól herbacianych ukołysze do odpoczynku.

🌙 Zakwaterowanie i nocleg na terenie plantacji herbaty.
🍽️ W cenie: śniadanie, lunch i kolacja.

BORNEO SABAH – Sabah Tea / Sandakan / Sukau – Rzeka Kinabatangan

🍃 Poranek rozpoczniemy od spaceru po malowniczej plantacji Sabah Tea, gdzie rozciągają się falujące zielone pola herbaty na tle majestatycznej Góry Kinabalu. O poranku przyroda budzi się do życia, a górska bryza przynosi orzeźwienie.

☕ Podczas wizyty na plantacji poznamy cały proces produkcji ekologicznej herbaty – od uprawy i zbioru liści, przez ich przetwarzanie, aż po pakowanie gotowych produktów. Położona na wysokości około 700 m n.p.m., w otoczeniu lasów deszczowych, plantacja oferuje nie tylko niezapomniane widoki, ale i wyjątkową atmosferę spokoju.

🚐 Po południu ruszamy w kierunku Sukau, w pobliżu miasta Sandakan (przejazd ok. 4 godziny). Po dotarciu do przystani przesiadamy się na łodzie, którymi dotrzemy do lodge położonej w samym sercu dżungli, nad rzeką Kinabatangan – drugą najdłuższą rzeką Borneo, otoczoną dziewiczymi lasami.

🏞️ Po zakwaterowaniu w prostym, klimatycznym lodge i chwili odpoczynku, czeka nas popołudniowy rejs po dorzeczu rzeki Kinabatangan – jednym z najlepszych miejsc na Borneo do obserwacji dzikiej przyrody.

🦧 Podczas rejsu wypatrywać będziemy:
✔️ nosaczy sundajskich,
✔️ orangutanów,
✔️ gibbonów, makaków, małp liściowych,
✔️ borneańskich słoni karłowatych,
✔️ egzotycznych ptaków oraz innych mieszkańców tropikalnego lasu.

🌌 Wieczorem dla chętnych możliwość spaceru po dżungli, by odkryć nocne życie lasu – wtedy las rozbrzmiewa innymi dźwiękami, a ukryte za dnia stworzenia wychodzą z cienia.

🌙 Nocleg w lodge w Sukau (proste wyposażenie, ale w sercu natury).
🍽️ W cenie: śniadanie, lunch i kolacja.
 

BORNEO SABAH – Sukau – Rzeka Kinabatangan

🌿 Dziś w pełni zanurzymy się w dziką przyrodę Borneo, kontynuując eksplorację obszaru rezerwatu przyrody Kinabatangan, który obejmuje rzekę, przyrzeczne mokradła i lasy namorzynowe – prawdziwe królestwo tropikalnej fauny i flory.

🚤 Po śniadaniu wyruszymy na poranny rejs po rzece Kinabatangan i jej rozlewiskach, wypatrując mieszkańców dżungli. Wśród nich mogą pojawić się:
✔️ nosacze sundajskie,
✔️ makaki,
✔️ orangutany,
✔️ borneańskie słonie karłowate,
✔️ liczne gatunki ptaków i gadów.

🦜 Alternatywnie możliwa będzie wędrówka po dżungli w rejonie Oxbow Lake, gdzie bogactwo awifauny (ptactwa) zachwyci każdego miłośnika przyrody.

🌿 Po powrocie do lodge czas wolny na relaks w otoczeniu dżungli – chwile w hamaku, spacer po okolicy czy po prostu wsłuchiwanie się w odgłosy natury.

🚤 Po południu czeka nas kolejny rejs po rzece Kinabatangan, podczas którego przyroda odkrywa swoje kolejne oblicze – zmieniające się światło i aktywność zwierząt sprawiają, że każdy rejs jest zupełnie innym doświadczeniem.

🌌 Wieczorem czas na odpoczynek w lodge – blisko natury, w otoczeniu dzwięków tropikalnego lasu, które kołyszą do snu.

🌙 Nocleg w lodge w Sukau.
🍽️ W cenie: śniadanie, lunch i kolacja.

BORNEO SABAH – Sukau / Jaskinia Gomantong / Centrum Rehabilitacji Orangutanów Sepilok / Kota Kinabalu

🌄 Po śniadaniu żegnamy Sukau i ruszamy w stronę kolejnych przyrodniczych skarbów Borneo. Naszym pierwszym przystankiem będzie Rezerwat Gomantong, słynący z imponującego kompleksu jaskiń, w których mieszkają miliony nietoperzy i jaskółek.

🕳️ Po dotarciu na miejsce czeka nas krótki spacer po drewnianych pomostach prowadzących do wnętrza jednej z jaskiń. Uwaga! Niezbędne będzie odpowiednie, stabilne obuwie, gdyż pomosty mogą być śliskie.

🍲 To właśnie tutaj wykwalifikowani zbieracze pozyskują cenione jadalne ptasie gniazda – surowiec do przygotowania jednej z najdroższych potraw świata – zupy z ptasich gniazd, popularnej zwłaszcza w kuchni chińskiej. Gniazda zbiera się dwa razy do roku – w okolicach lutego i sierpnia – być może uda nam się zaobserwować ten proces na własne oczy.

🦧 Następnie udamy się do Centrum Rehabilitacji Orangutanów Sepilok, położonego w Rezerwacie Leśnym Kabili-Sepilok. To jeden z czterech ośrodków na świecie, w którym osierocone lub okaleczone orangutany uczą się, jak przetrwać w dzikiej dżungli.

🎥 Podczas wizyty obejrzymy film dokumentalny o życiu i rehabilitacji orangutanów, a następnie wybierzemy się na krótki spacer do platformy karmienia, gdzie – jeśli dopisze nam szczęście – będziemy mogli obserwować te niezwykłe małpy z bliska.

✈️ Po zakończeniu zwiedzania transfer na lotnisko w Sandakan i wylot do Kota Kinabalu. Po przylocie transfer do hotelu i zakwaterowanie. Czas wolny na odpoczynek po dniu pełnym wrażeń.

🌙 Nocleg w hotelu w Kota Kinabalu.
🍽️ W cenie: śniadanie i lunch.

⚠️ Uwaga: Program tego dnia może ulec zmianie w zależności od dostępnych połączeń lotniczych na trasie Sandakan – Kota Kinabalu. W przypadku konieczności skrócenia planu dnia możliwe jest pominięcie wizyty w Centrum Rehabilitacji Orangutanów Sepilok.